تأثیر ازتوباکتر بر شاخص‌های رشدی، عملکرد و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط شوری

به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر بر شاخص‌های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه کاشان به‌صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو توده محلی زیره سبز اردستان و مشهد اردهال، چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) و دو سطح باکتری ازتوباکتر (تلقیح و عدم تلقیح بذر) بودند. نتایج نشان داد که شوری و تلقیح بذر با باکتری تأثیر بسیار معنی‌داری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ارتفاع ساقه‌چه داشت. افزایش غلظت کلرید سدیم تا سطح 200 میلی‌مولار منجر به کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، ارتفاع ساقه‌چه، عملکرد دانه و عملکرد اسانس شد. همچنین نتایج نشان داد در هر دو توده و در تمام سطوح شوری، تلقیح با باکتری در مقایسه با شاهد، منجر به افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کلروفیل b، میزان آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، عملکرد دانه و عملکرد اسانس گردید. توده محلی اردستان کلروفیل a و b، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز درصد اسانس بیشتری در مقایسه با توده محلی مشهد اردهال داشت و شرایط شوری را بهتر تحمل نمود. در شرایط شوری تلقیح بذرها با باکتری ازتوباکتر به‌دلیل تأثیرات مثبت، توانست اثرات منفی تنش را کاهش داده و سرعت جوانه‌زنی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس را نسبت به نمونه‌های شاهد بهبود ببخشد. بنابراین می‌توان در شرایط مشابه با این آزمایش، توده محلی اردستان را کشت نموده و برای کاهش اثرات شوری از تلقیح بذر با ازتوباکتر استفاده و عملکرد دانه و اسانس بالاتری بدست آورد.